نویسنده:
سیده خمساء اسبقیان – کارشناس ارشد مهندسی خاک
هدف این پروژه، کمک به محافظت از تریلیون‌ها مایل از “سیستم گردش خون کره‌ی زمین” است.
به گزارش گاردین، شبکههای وسیعی از قارچ‌های زیرزمینی، به‌عنوان “سیستم گردش خون سیاره”، قرار است برای اولین بار نقشه‌برداری شوند تا از آنها در برابر آسیب محافظت شود و توانایی آنها در جذب و ذخیره دی‌اکسید‌کربن بهبود یابد.
قارچ‌ها از کربن برای ایجاد شبکه‌هایی در خاک استفاده می‌کنند که به ریشه‌های گیاه متصل می‌شوند و به عنوان “بزرگراه” مواد مغذی عمل می‌کنند و کربن ریشه‌های گیاه را با مواد مغذی مبادله می‌کنند. به عنوان مثال، برخی از قارچ‌ها 80 درصد فسفر را برای گیاهان میزبان خود تامین می‌کنند.
شبکههای قارچی زیرزمینی می‌توانند تا مایل‌ها گسترش پیدا کنند، اما به ندرت مورد توجه قرار می‌گیرند؛ این قارچ ها برای حفظ تنوع زیستی و حاصلخیزی خاک حیاتی هستند، اما اطلاعات کمی در مورد آنها وجود دارد؛ این در حالی‌ست که تصور می‌شود تریلیون‌ها مایل از آنها در سراسر جهان وجود دارند و مطالعات نشان داده‌اند که بسیاری از نقاط اصلی حضور قارچ‌های میکوریزی که این شبکه زیرزمینی را ایجاد می‌کنند، تحت تاثیر گسترش کشاورزی، شهرنشینی، آلودگی خاک و آب، کمبود آب و تغییرات آب و هوایی، در معرض تهدید قرار دارند. پروژه جدیدی از سوی انجمن حفاظت از شبکه های زیرزمینی (SPUN)، شامل جمع آوری 10000 نمونه در سراسر جهان، از نقاط اصلی حضور قارچ‌ها است که از طریق فناوری هوش مصنوعی شناسایی می‌شوند.
جین گودال، متخصص حفاظت از محیط‌زیست که مشاور این پروژه است، اعتقاد دارد، درک شبکههای قارچی زیرزمینی برای تلاش‌های ما برای محافظت از خاک، که زندگی به آن بستگی دارد، قبل از اینکه خیلی دیر شود، ضروری است.
انجمن حفاظت از شبکههای زیرزمینی متشکل از دانشمندانی از هلند، کانادا، ایالات متحده، فرانسه، آلمان و دانشگاه منچستر در بریتانیاست. اولین مرحله‌ی این پروژه‌ی علمی عظیم سال آینده در پاتاگونیا انجام خواهدشد و برای حدود 18 ماه ادامه خواهدداشت تا نقشه‌هایی از قارچ‌های میکوریز زیرزمینی بالقوه ایجاد شوند که می‌توانند برای تحقیقات بیشتر مورد استفاده قرار گیرند. دانشمندان امیدوارند با استفاده از نقشه‌ها، اکوسیستم‌هایی را که با فوری‌ترین تهدیدها مواجه هستند، شناسایی کرده و با سازمان‌های حفاظت محلی همکاری کنند تا «راهروهای حفاظتی» برای اکوسیستم‌های زیرزمینی ایجاد کنند. اعتقاد بر این است که این اولین تلاش بزرگ برای ترسیم یک اکوسیستم زیرزمینی به این روش است. علم آب و هوا بر روی اکوسیستم های روی زمین تمرکز کرده است، و اگرچه می دانیم که قارچ ها برای ساختار خاک و حاصلخیزی و چرخه جهانی کربن ضروری هستند، اما نشان داده شده است که اکوسیستم هایی با شبکه های قارچی میکوریزی بیشتر، هشت برابر بیشتر از اکوسیستم های بدون آن، کربن ذخیره می کنند. با این وجود، همچنان نقش شگفت‌انگیز قارچ ها در چرخه مواد مغذی خاک مرموز باقی می‌ماند. مارک ترچک یکی از اعضای این تیم معتقد است: شبکههای قارچی زیربنای حیات روی زمین هستند. اگر درختان «ریه‌های» سیاره هستند، شبکههای قارچی «سیستم‌های گردش خون» هستند و این شبکه‌ها تا حد زیادی ناشناخته باقی مانده‌اند. دانشمندان هشدار می دهند که کشاورزی صنعتی مدرن و مصرف نامتعادل کودهای شیمیایی مقادیر زیادی کود شیمیایی را به خاک اضافه می کند که پویایی تبادل بین گیاهان و قارچ ها را مختل می کند. بدون شبکه های قارچی پررونق و زیاد، محصولات زراعی به نهاده های شیمیایی بیشتری نیاز دارند و در برابر خشکسالی، فرسایش خاک، آفات و عوامل بیماری زا آسیب پذیرتر هستند. شخم مکانیکی در کشاورزی مدرن نیز به یکپارچگی فیزیکی شبکه های قارچی آسیب می رساند. همچنین شواهد فزاینده ای وجود دارد که نشان می دهد برخی از ترکیبات قارچ ها می توانند بهره‌وری را بیش از سایرین افزایش دهند، بنابراین به گفته دانشمندان خاک، حفاظت از آنها بسیار مهم است.
ده نقطه اصلی وجود شبکههای میکوریزی در جهان توسط دانشمندان شناسایی شده است، از جمله: تاندرای کانادا. فلات مکزیک؛ ارتفاعات در آمریکای جنوبی؛ مراکش؛ صحرای غربی؛ صحرای نقب؛ استپ های قزاقستان؛ مراتع و دشت های مرتفع تبت؛ و تایگا روسی.
جرمی گرنتهام، سرمایه‌دار میلیاردر و سرمایه‌گذار تحقیقات آب و هوایی که این پروژه را با 3.5 میلیون دلار (2.6 میلیون پوند) تامین مالی می‌کند، می‌گوید: «در زیر پای ما یک شبکه‌ی متحد ارزشمند در کاهش تغییرات آب‌وهوایی نهفته است: “شبکههای قارچی پنهان گسترده”. سالانه میلیاردها تن دی اکسید کربن از گیاهان به شبکه های قارچی سرازیر می شود. با این حال، این سینک‌های کربن به خوبی درک و شناخته نشده‌اند!
SPUN با این تلاش برای نقشه برداری و مهار این منبع تهدید شده اما حیاتی برای حیات روی زمین، پیشگام فصل جدیدی در حفاظت جهانی است.
