نویسنده:
سیده خمساء اسبقیان – کارشناس ارشد مهندسی خاک
به طور پایدار، خاک می‌تواند نقش مهمی در کاهش تغییرات آب و هوایی با ذخیره کربن (ترسیب کربن) و کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای در جو داشته باشد. برعکس، اگر خاک‌ها به خوبی مدیریت نشوند یا از طریق روش‌های کشاورزی ناپایدار کشت شوند، کربن خاک می‌تواند به شکل دی اکسید کربن (CO2) در جو منتشر شود که می‌تواند به تغییرات آب و هوایی کمک کند. تبدیل مداوم مراتع و جنگل‌ها به زمین‌های زراعی و چرای طی چند قرن گذشته منجر به تلفات تاریخی کربن خاک در سراسر جهان شده است. با این حال، با احیای خاک های تخریب شده و اتخاذ شیوه‌های حفاظت از خاک، پتانسیل عمده ای برای کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای در کشاورزی، افزایش ترسیب کربن و ایجاد انعطاف پذیری در برابر تغییرات آب و هوایی وجود دارد.
تغییرات آب و هوایی تهدیدی جدی برای امنیت غذایی جهانی است، به ویژه به دلیل تأثیرات آن بر خاک و تغییر در الگوهای دما و بارندگی می تواند تأثیر زیادی بر مواد آلی و فرآیندهایی که در خاک اتفاق می‌افتد و همچنین گیاهان و محصولاتی که از آن‌ها رشد می‌کنند داشته باشد. برای رویارویی با چالش‌های مرتبط با امنیت غذایی جهانی و تغییرات آب و هوایی، کشاورزی و شیوه های مدیریت زمین باید دستخوش تحولات اساسی شوند. کشاورزی و شیوه‌های مدیریت پایدار که کربن آلی خاک را افزایش می‌دهند، مانند آگرواکولوژی، کشاورزی ارگانیک، کشاورزی حفاظتی و اگرو جنگل‌داری، مزایای متعددی را به همراه دارند؛ چراکه منجر به افزایش بهره‌وری خاک‌های حاصل‌خیز غنی از مواد آلی (کربن) می‌شوند.
خاک‌های با پوشش گیاهی غنی، نیاز به نهاده های شیمیایی کمتری دارد و تناوب زراعی و تنوع زیستی را تحت تاثیر قرار می‌دهد. این خاک ها همچنین کمتر در معرض فرسایش و بیابان زایی هستند و خدمات حیاتی اکوسیستم مانند چرخه های هیدرولوژیکی و مواد مغذی را که برای حفظ و افزایش تولید مواد غذایی ضروری هستند، حفظ خواهند کرد. فائو همچنین یک رویکرد واحد، معروف به کشاورزی هوشمند آب و هوا (CSA) را برای توسعه شرایط فنی، سیاستی و سرمایه گذاری که از کشورهای عضو خود در دستیابی به امنیت غذایی تحت تغییرات آب و هوایی حمایت می کند، ترویج می کند. اقدامات CSA به طور پایدار، بهره وری و انعطاف پذیری را در برابر تغییرات آب و هوایی افزایش می‌دهد (سازگاری)، در حالی که در صورت امکان گازهای گلخانه ای را کاهش داده و حذف می کند.
